Historia powstania

Długotrwała, nieformalna współpraca władz Ostrowa Wielkopolskiego z Instytutem Studiów Klasycznych Śródziemnomorskich i Orientalnych UWr znalazła swoje ukoronowanie w powstaniu Ośrodka Badań nad Historią i Kulturą Żydów z Południowej Wielkopolski. 18 czerwca 2012 został podpisany w tej sprawie List intencyjny. Pod listem podpisy złożyli Rektor UWr, Prezydent Miasta Ostrowa Wielkopolskiego i Prezes Stowarzyszenia „Przyjaciele Ostrowskiej Synagogi”. Stworzono w ten sposób formalne podstawy dla naukowego przedsięwzięcia opartego na współpracy trzech różnych podmiotów: akademickiego, samorządowego i społecznego.

Dnia 14 maja 2013 roku działalność pierwszej w Wielkopolsce placówki badawczej Uniwersytetu Wrocławskiego została oficjalnie zainaugurowana przez JM. prof. dra hab. Marka Bojarskiego, Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego i Jarosława Urbaniaka, Prezydenta Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. w otwarciu Ośrodka, które miało miejsce w ostrowskiej synagodze, udział wzięły najwyższe władze Miasta i Powiatu Ostrowa Wielkopolski oraz Uniwersytetu Wrocławskiego, a także lokalni działacze oraz licznie zgromadzeni goście. Po odśpiewaniu przez chór pieśni „Gaudeamus” głos zabrali: dyrektor nowopowstałego ośrodka, dr Krzysztof Morta, Prezydent Miasta Ostrowa Wielkopolskiego, Rektor UWr i prof. Gościwit Malinowski, Dyrektor Instytutu Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych.

Odczytany został publicznie fragment zarządzenia 3/2013 Rektora UWr powołującego Ośrodek do istnienia, poczym JM prof. Marek Bojarski wręczył oficjalnie członkom działającej w Ośrodku Rady Programowej stosowne dokumenty.

Członkami Rady Programowej zostali:

– prof. Gościwiti Malinowski, dyrektor Instytutu Studiów Klasycznych Śródziemnomorskich i Orientalnych,
– p. Marlena Maląg zastępca Prezydenta Miasta Ostrowa Wielkopolskiego,
– dr Krzysztof Morta, dyrektor Ośrodka Badań nad Historią i Kulturą Żydów z Południowej Wielkopolski,
– prof. Marcin Wodziński, kierownik Studium Kultury i Języków Żydowskich,
– p. Piotr Grabarz, prezes Stowarzyszenia „Przyjaciele Ostrowskiej Synagogi”.

Zgromadzeni na Sali goście mogli w kolejnym punkcie uroczystości wysłuchać wykładu prof. Marcina Wodzińskiego pt. „Cmentarze i synagogi. Dziedzictwo żydowskie jako wyzwanie”, w którym prelegent przybliżył problemy związane ze stanem zachowania, funkcjach i przyszłością synagog polskich. Następnie na ręce dyrektora Ośrodka zostały złożone artefakty związane z kulturą Żydów ostrowskich, które trafiły do specjalnie przygotowanego dla Ośrodka gabinetu w synagodze.

Odsłonięcia tablicy Ośrodka na budynku synagogi dokonali wspólnie Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego i Prezydent Miasta Ostrowa Wielkopolskiego, którzy chwilę później przecięli również wstęgę w gabinecie Ośrodka oficjalnie otwierając placówkę. Uroczystość zakończyło wypowiedzenie przez JM Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego zwyczajowej życzeniowej sentencji: „Quod felix faustum fortunatumque sit”. Uroczystość uświetniły występy ostrowskich zespołów muzycznych, które w repertuarze zaprezentowały okolicznościowe piosenki żydowskie. w przygotowaniu kulinariów wzięli także udział studenci i doktoranci z kół naukowych Instytutu Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych, którzy pomagali w organizacji uroczystości. Przygotowali oni dla gości potrawy biblijne: „soczewicę ezawową”, podpłomyki i „musli dawidowe”, które cieszyły się ogromnym zainteresowaniem.